Ida

Ida

TÜR: Dram. SÜRE: 82 Dk. ÜLKE: Polonya, Danimarka. YAPIM YILI: 2013. imdb: 7,5. rottentomatoes: %96.

Oscar, Altın Küre ve BAFTA’da En İyi Yabancı Dilde Film ödüllerine aday gösterilen Polonya, Danimarka ortak yapımı Ida, 1960’lar Polonya’sında II. Dünya Savaşının izlerini konu edinen, başarılı bir drama filmi.

Geçmişiyle bir türlü hesaplaşamayan “Nazi avcısı” bir kadın savcı ve Yahudi olduğunu bilmeyen genç rahibe yeğeninin hayatlarının kesişmesini anlatan filmdeki savcı karakteri, Helena Wolińska-Brus’ın gerçek hayat hikâyesinden esinlenerek uyarlanmış.

Konu

1960’lar Polonya’sında genç bir rahibe olan Anna’nın (Agata Trzebuchowska), dini yemini öncesinde, manastır başrahibesi, Anna’nın tek akrabası olan teyzesi Wanda’yı (Agata Kulesza) ziyaret etmesini ister. Anna, alkolik bir yargıç ve “Nazi avcısı” eski bir savcı olan teyzesinden Yahudi olduğunu öğrenir.

Hakkında

Senaryosunu Rebecca Lenkiewicz ve Pawel Pawlikowski’nin yazdığı Ida’nın yönetmen koltuğunda Pawel Pawlikowski oturuyor.

Oscar, BAFTA ve Altın Küre’de Yabancı Dilde kategorisinde ödüle aday gösterilen Ida, Oscar ve BAFTA’da mutlu sona ulaştı.

rottentomatoes’da hakkında yazılan 134 eleştirinin 128 tanesinden olumlu yorum alan film, %96 taze olarak değerlendirildi.

2 milyon euro bütçesi olan Ida, 11 milyon dolar gişe hasılatı elde etti.

Ivır Zıvır

Filmin senaryosunu, yazdığı İngilizce oyunlarla tanınan Rebecca Lenkiewicz ve yönetmen Paweł Pawlikowski yazdı. Wanda Gruz karakteri, yönetmenin 1980’lerde İngiltere’de görüşme şansı yakaladığı Helena Wolińska-Brus’tan esinlenilerek yaratıldı. Yahudi bir ailenin çocuğu olarak Varşova’da dünyaya gelen ve Włodzimierz Brus ile evlenen Helena, Almanya işgali sırasında kocasıyla ayrı düştü ve uzunca bir süre ondan haber alamadı. Bu sırada komünist “Halkın Koruyucuları”na katılan Wolińska-Brus, kocasının öldüğünü düşünerek 1942’de hareketin komutanlarından Franciszek Jóźwiak ile evlendi. 1944’de ilk kocasının ölmediğini öğrenen Wolińska-Brus, 1956’da onunla yeniden evlendi. II. Dünya Savaşı sonrası Polonya’sında yarbay rütbesiyle askeri yargıç olarak çalışan Wolińska-Brus, 1950’lerde Stalinci rejimin “göstermelik duruşma”larına da karışarak, “Nazi avcılığı” yaptı.

Pawel Pawlikowski, Anna rolüne uygun oyuncu bulmakta oldukça zorlandı. Arkadaşlarından role uygun olduğunu düşündükleri kişilerin gizlice fotoğrafını çekip kendisine göndermelerini rica etti. Bir arkadaşı kafede gördüğü Agata Trzebuchowska’nın fotoğrafını çekip yönetmene gönderdi. O da daha önce oyunculuk tecrübesi olmayan, öğrenci Agata’yla görüştükten sonra rolü kendisine verdi.

Sinematograf Ryszard Lenczewski, film çekimine başlanmasından kısa bir süre sonra sağlık sorunları nedeniyle görevinden ayrıldı. Yönetmen Pawel Pawlikowski, sonraları, Lenczewski’nin filmi önemsemediği için görevinden ayrıldığını ve bir daha kendisiyle çalışmayacağını söyledi. Lenczewski’nin yerine kamera operatörü Lukasz Zal görev aldı.

Pawel Pawlikowski, filmi yaparken kendi hayatından da faydalandı. Annesi Katolik ve babası Yahudi olan Pawlikowski’nin büyükannesi de Auschwitz’de öldü.

Filmi Fransa’da yaklaşık 500 bin seyirci izledi ve bu rakam Ida’yı, Fransa’da en çok izlenen Polonya filmlerinden biri yaptı.

Filmin tema müziğini Danimarkalı Kristian Eidnes Andersen yaptı ve kredi bölümünde adı geçmesine rağmen, kurgu aşamasında Mozart’ın 41. Senfonisi “Jupiter” kullanılmaya karar verildi.

***Filmle İlgili İçerik / Spoiler Uyarısı***

Filmin Polonyalı-Yahudi ve Hıristiyan-Yahudi ilişkileri bazı eleştiriler aldı. Bu konudaki eleştirilerden biri, filmdeki Polonyalıların negatif olarak resmedilmesi, Yahudi karşıtı ve “katliamdan” sorumlu gibi gösterilmesiydi. Eleştiri sahipleri, filmin aksine binlerce Polonyalının, Yahudilere yardım etmek ve/veya saklamak suçuyla Almanlar tarafından öldürüldüğünü dile getirdiler. Bir diğer eleştiri de, Ida’nın teyzesinin Sovyetlerle birlikte çalışan ve Polonyalılar tarafından eziyet gören bir Yahudi kadın gibi resmedilmesiydi.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.