TÜR: Biyografi, Dram, Tarih. Süre: 195 Dk. ÜLKE: Amerika. YAPIM YILI: 1993. imdb: 9,0. Rottentomatoes: %98.

Yahudi soykırımını konu alan film olan Schindler’in Listesi, anlatımı, sinematografisi ve elbette Itzhak Perlman ile John Williams imzalı muhteşem müzikleriyle oldukça başarılı bir biyografik dram filmi.

Konu

II. Dünya Savaşı, Nazi Almanyası. Oskar Schindler (Liam Neeson) Almanya’ya iş kurmak amacı ile gelir. Fakat beş kuruşu yoktur. Kendi deyişiyle sunum yeteneği sayesinde birçok üst düzey Alman SS subayı ile dost olur. Bu sırada Yahudi Soykırımı başlamıştır. Schindler’in fabrikası artık getto kamplarındakilerin cennet kapısı olmaya başlamıştır. Schindler´in yardımcısı Itzhak Stern (Ben Kingsley) de bir Yahudi’dir. Stern, Schindler’in fabrikasının idaresini yürütürken, bir yandan da belgelerde yaptığı değişikliklerle birçok Yahudi’yi Alman savaş gücü için gerekli göstererek, fabrikaya alır ve toplama kamplarına gönderilmekten kurtarır.

Hakkında

Thomas Keneally’nin kitabından Steven Zaillian tarafından uyarlanan Schindler’in Listesi’nin yönetmen koltuğunda Steven Spielberg oturuyor.

Film, En iyi Film, Yönetmen ve Senaryo dahil 7 dalda Oscar, Film, Senaryo, Yardımcı Erkek Oyuncu (Ralph Fiennes) dahil 6 dalda BAFTA ve dram dalında Film, Yönetmen ve Senaryo dallarında Altın Küre ödüllerinin sahibi oldu.

Yapım imdb’nin en iyi 250 film listesinde 6. sırada yer alıyor.

22 milyon dolar bütçesi olan yapım dünya genelinde 322 milyon dolar gişe hasılatı elde etti.

Ivır Zıvır

Spielberg ile sıkça çalışan John Williams, Schindler’in Listesi’nin müziklerini yapmıştır. Besteci filmden etkilenmiş ve bunun çok iddialı bir iş olduğunu düşünmüştür. Spielberg’e “Bu film için benden daha iyi bir besteciye ihtiyacın var.” demiştir. Spielberg ise “Biliyorum. Ama hepsi öldü!” yanıtını vermiştir.

Gettonun Nazilerce kapatılması sahnesinde halk şarkısı “Oyfn Pripetshik” (“Fırının üstünde”) bir çocuk korosu tarafından söylenmiştir. Şarkı Spielberg’in büyük annesi Becky tarafından torunlarına söylenirmiş.

Kız, çekimler yapılırken üç yaşında olan Oliwia Dąbrowska tarafından canlandırılmıştır. Spielberg Dąbrowska’dan filmi on sekiz yaşına kadar izlememesini rica eder ancak on bir yaşındayken izler ve “dehşete kapılır.” Filmi yetişkin olarak tekrar izlediğinde oynadığı rolden gurur duyar.

20.000 figüran için kostüm toplamak için kostüm tasarımcıları kıyafet arayan ilanlar çıkardı. Polonya’da ekonomik koşullar kötü olduğundan, birçok insan 1930’lar ve 1940’lardan hâlâ sahip oldukları giysileri sattılar.

Soykırımda hayatta kalan Mila Pfefferberg, sette Ralph Fiennes ile tanıştırıldığında, ona gerçek Amon Goeth’i çok fazla hatırlattığı için kontrolsüz bir şekilde titremeye başladı.

Steven Spielberg başlangıçta filmi İngilizce altyazılı olacak şekilde Lehçe ve Almanca yapmayı amaçladı ama bu fikri yeniden düşündüğünde bilmediği dillerdeki performansları doğru bir şekilde değerlendiremeyeceğini hissedip vazgeçti.

Schindler’in Yahudilerinin orijinal kayıp listesi, 1999’da Schindler’in Hildesheim’daki dairesinin çatı katında saklanan yazılı mirasıyla birlikte bir bavulun içinde bulundu. Oskar Schindler, 1974’teki ölümünden önceki son birkaç ayda orada kaldı.

Ralph Fiennes, Amon Goeth rolü için Guinness içerek yirmi sekiz pound (on üç kilo) aldı. Steven Spielberg, “şeytani seksiliği” nedeniyle onu seçti.

Steven Spielberg Auschwitz kampında filmi çekebilirdi fakat kurbanlarn anısına saygısızlık etmemek için bunu yapmadı. Çekimleri kampın birebir benzeri olarak yapılmış bir sette gerçekleştirdi.

Sanat yönetmenlerine göre, sette yeşil boya veya giysi kullanılmadı çünkü renk siyah beyaz filmde iyi görünmüyordu. Gerçek hayatta ne kadar gerçekçi görünse de filmde doğru görünmesi için ne kadar ışık veya boya kullanıldığına özellikle dikkat edildi.

1962’de, doğum gününde Oskar Schindler, Kudüs’teki Uluslararası Dürüstler Bulvarı’na bir ağaç dikti.

2018’de Steven Spielberg, Mel Gibson’ın Schindler rolünü oynamak istediğini ifade ettiği söylentisini yalanladı.

AFI’nin 100 Kahramanı ve Kötü Adamı listesinde; Oskar Schindler – 13. kahraman; Amon Goeth ise 15. kötü adam.

***Filmle İlgili İçerik / Spoiler Uyarısı***

Filmde Oskar Schindler’in Çekoslovakya’da Almanya adına casusluk yaptığından bahsedilmiyor. Schindler’in savaş sonuna kadar Nazi Partisi üyesiydi. Savaştan sonra kurtardığı insanların finansal desteğiyle ayakta kalması, hatta masraflarını geri istemesi gibi konulara değinilmemiştir. Film karakteri Stern adlı sadık muhasebeci de birkaç kişinin özleştirilmiş halidir ve fabrikayı muhasebecilerinin Yahudi bağlantılarından dolyı çok ucuz bir fiyata almıştır. Schindler’in fakirlik ve yokluk içinde öldüğü de betimlenmeyen gerçeklerdendir.

Film esas olarak siyah beyaz çekilmiş olmasına rağmen Kraków gettosunun kapatılışı sahnesinde küçük bir kızı göstermek için kırmızı bir palto kullanılmıştır. Filmin devamında Schindler onun, sadece üstündeki kırmızı ceket sayesinde tanınabilen ölü bedenini görür. Spielberg sahnenin, Birleşik Devletler’deki üst düzey devlet adamlarının Holokost esnasında olanları bilip bunu durdurmak için hiçbir şey yapmamalarını belirtmeyi amaçladığını söyledi. “Bu kırmızı ceket giymiş bir kız kadar barizdi, aşağı doğru yürüyor ama Alman demiryollarını bombalamak için hiçbir şey yapılmıyor. Avrupa Yahudilerinin yok edilmesini … durdurmak için hiçbir şey yapılmıyor.” dedi. “Bu, sahneyi renkli yaparak vermek istediğim mesajdı.”

Krakow gettosu “tasfiye” sahnesi senaryoda yalnızca bir sayfaydı, ancak Steven Spielberg onu “yaşayan tanık ifadesine dayanarak” yirmi sayfa ve yirmi dakikalık gösterim süresine dönüştürdü. Örneğin, Leopold Pfefferberg’in Alman askerleri tarafından sokaktan bagajı boşaltmasının emredildiğini söyleyerek ve onları selamlayarak kaçtığı sahne doğrudan kendisi tarafından alıntılanmıştır.

Çek film yapımcısı Juraj Herz’e göre, bir grup kadının duşu gaz odasıyla karıştırdığı sahne, doğrudan kendi Zastihla Me Noc (1986) adlı filminden alınarak çekilmiş. Herz dava açmak istedi ama bunu finanse edecek parayı bulamadı.

Amon Goeth’in (Ralph Fiennes) filmdekş anlatımı konusunda eleştirmenler ve film yapımcıları arasında bazı tartışmalar devam ediyor. Bazıları onun kötü psikopat Nazi olarak çok basmakalıp sunulduğunu söylerken, diğerleri performansın gerçek hayattaki muadili ile karşılaştırıldığında yeterli olmadığını iddia ediyorlar. Holokost’tan kurtulanlar, infaz emri vermenin yanı sıra, Goeth’in günlük olarak düzinelerce insanı rastgele vurup işkence ettiğini ve hatta mahkumları iki köpeği tarafından parçalara ayırdığını ifade ettiler. Ayrıca, etrafı göremeyeceğiniz kadar kampın her yerine kurbanları asardı. En rahatsız edici olanı, Goeth’in hedef talimi için bebekleri kullandığı söylentisiydi. Bildirildiğine göre, Steven Spielberg, Goeth’in kötü karakterini göstermek için tüm bu vahşeti tasvir etmeye gerek görmedi.