TÜR: Belgesel, Dram, Tarih. SÜRE: 108 Dk. ÜLKE: Mısır, Amerika. YAPIM YILI: 2013. imdb: 8,2. rottentomatoes: %100.
2011 Ocak – 2013 Ağustos tarihler arasında Mısır’da yaşanan “Arap Baharı”nda olan biteni, birinci elden gözler önüne seren Meydan, oldukça başarılı bir belgesel filmi.
Gösteriler sırasında yaşanan, oldukça rahatsız edici görüntüleri de barındıran Meydan’ın en ilgi çekici yanlarından biri, Müslüman Kardeşler üyesi Magdy Ashour’un iki yıl içinde yaşadıklarının da konu edilmesi. Mübarek zamanında çok acı çektiğini söyleyen Magdy, aynı görüşte olmadığı bir sürü insanla birlikte Tahrir Meydanı’ndaki gösterilere katılıyor ama Mübarek sonrası başa gelen ordu karşıtı yapılan eylemlere Müslüman Kardeşler izin vermediği için katılamayıp, düşünceleri ile “görevleri” arasında sıkışıp kalıyor.
İki yıllık sürede, sadece özgürlük ve demokrasi için yola çıkan insanların, bir şeyler elde ettikleri için sevinmeye başladıkları her an siyasetin ve çıkarların işin içine girip her şeyi berbat etmesine defalarca şahit olmak ve aslında dünyanın her yerinde “bu işlerin” böyle yürüdüğünü görmek ise oldukça sinir bozucu.
Belgeselin sonunda Aida El Ayouby’nin eşlik ettiği Cairokee’nin Ya El Medan (Ey Meydan) adlı şarkısı ve sözleri de çok güzel.
Konu
30 yıl Mısır’ı yöneten Hüsnü Mübarek’in gitmesini isteyen, farklı görüşlere sahip on binlerce Mısırlının toplandığı Tahrir Meydanı merkezli halk gösterilerinden itibaren, el kameralarıyla çekilmeye başlanan belgesel, Müslüman Kardeşler üyesi Magdy Ashour, bir daha terk etmemek üzere ülkesine geri gelen, yurtdışında doğmuş bir Mısırlı olan Khalid Abdalla, devrimin müzisyeni olarak tanınan ve meydandaki gösteriler sırasında bestelediği şarkıları söyleyerek insanlara moral veren Ramy Essam, “özgürlük, herkes içindir!” diyerek gösterilere katılan Aida Elkashef ve Ahmed Hassan’ın gözünden iki yıl içinde Mısır’da yaşananları ve büyük değişimi anlatıyor.
Hakkında
Meydan’ı Jehane Noujaim yönetti.
Yapım, En İyi Belgesel dalında Oscar’a aday gösterildi. Emmy Ödülleri’nden üçünü kazandı ve Sundance Film Festivali’nde Dünya Sineması – Belgesel ödülünün sahibi oldu.
1,5 milyon dolar bütçesi olan belgesel, Amerika’da 124 bin 244 dolar gişe hasılatı elde etti.
Ivır Zıvır
Belgesel, Oscar’a aday gösterilen ilk kitle kaynaklı yapım oldu.
Meydan, rottentomatoes’un en iyi 100 belgesel listesinde üst sıralarda yer alıyor.
Yapımın ilk gösterimi 17 Ocak 2013’te Sundance Film Festivali’nde yapıldı ve ödül kazandı. Mısır’da yaşananlar devam ettiği için, 2013 yazında belgeselin sonu bir kere daha düzenlendi.
17 Ocak 2014’te Amerika’da sınırlı sayıda gösterime giren belgesel, Internet üzerinden yayın yapan medya sağlayıcısı Netflix tarafından yayınlanarak, belgeselin son hali dünyada servis edildi.
Belgeselden;
Ahmed Hassan’ın, “İzin verin size tüm bu hikâye nasıl başladı anlatayım. Mısır; şereften yoksun yaşıyordu. Adaletsizlik, her yerdeydi. Devrimden önce, sürekli iş değiştirirdim. Çalışmaya, sekiz yaşında başladım. Beşinci sınıfta, okul parasını ödemek için sokaklarda limon satardım. Bu ülkede, daha iyi bir gelecek için ümit yoktu. Haksız bir rejim ve diktatörü bizleri kısıtlıyordu. Rejimin başındaki Mübarek, bizleri otuz yıl Tehlike Yasası’nın gölgesinde zorla yaşattı. Ben tüm hayatımı Mübarek’in adaletsizliği altında yaşadım. Rejim, her zaman halkın zararına işledi. İnsanlar işkenceye, elektro şoka, öldüresiye dövülmeye maruz kalırdı. Kimse siyaset hakkında konuşmaya cüret edemezdi. Siyaset, sadece rejim için vardı” sözleriyle başlayan Meydan,
* * *
Bu devrimin başarılı olup olmadığını uzunca bir süre bilemeyeceğiz. Devrimin amacı olan; ekmek, özgürlük, sosyal adalet, onur gibi şeylere iki yılda ulaşmamız imkansız. Yapılabilecek tek şey, bunların gerçekleşmesi için zemin hazırlamak.
Hakların yoksa, çantada keklik sanılıyorsan, sana yalan söyleniyorsa, öldürülüyorsan bazı şeyler bayağı netleşiyor. Bence burada olan şey, bireysel olarak örgütlerden güçlü olduğumuzu kanıtlamamız. İnsanları harekete geçiren içlerindeki esas duygular. Bu duyguları nasıl öldürürsün, bilmiyorum.
* * *
Vicdan aradığımız kadar lider aramıyoruz. Lider dediğin nedir ki? Çözümü cennetten mi indirecekler? Bunu yapamazlar. Olay şu ki; eğer toplum içinde bu vicdanı yaratabilirsek iyi bir cumhurbaşkanı bulabiliriz. Bizi yönetecek bir lider aramıyoruz. Çünkü Tahrir’e giden herkes bir liderdir. Biz, vicdan arıyoruz.
Dip Not: 13 Ekim 2014’de yayımlandı, 30 Temmuz 2015’de güncellendi.
Cairokee ft Aida El Ayouby – Ya El Medan
Cairokee ft Aida El Ayouby – Ya El Medan (Türkçe Altyazılı)