TÜR: Macera, Dram. SÜRE: 142 Dk. ÜLKE: İngiltere, Yunanistan. YAPIM YILI: 1964. imdb: 7,8. rottentomatoes: %86.
Hayattan fazla bir beklentisi kalmamış bir adamın, kaba saba ama hayata şehvetle bağlı orta yaşlı bir Yunanlıyla tanışmasını ve hayata bakış açısını değiştirmesini konu alan Zorba, Anthony Quinn ve Lila Kedrova’nın nefis oyunculukları ve Mikis Theodorakis’in sirtakinin dünyaya yayılmasını sağlayan tema müziğiyle başarılı bir drama filmi.
Quinn’in sirtaki dansı, beyaz perdenin kült sahneleri arasında yerini almış durumda.
Konu
Başarısız bir yazar olan, yarı İngiliz yarı Yunanlı Basil (Alan Bates), ailesinden kalan terk edilmiş linyit madenini tekrar canlandırmak ve hayatına çeki düzen vermek için Yunanistan’a gelir. Kendisini Girit’e götürecek olan vapurun fırtına nedeniyle yaptığı rötar yüzünden bekleme salonunda oturan Basil, aşırı davranışları olan, kaba saba ama hayata şehvetle bağlı orta yaşlı bir Yunanlı olan Alexis Zorba (Anthony Quinn) ile tanışır. Zorba, girişkenliğiyle Basil’i beraber çalışmaya ikna eder.
Hakkında
Zorba’yı, Nikos Kazantzakis’in Alexis Zorbas adındaki romanından Mihalis Kakogiannis uyarlayıp yönetti.
Film, aralarında 5 büyük ödülün de yer aldığı, 7 dalda Oscar’a aday gösterildi ve bunlardan En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu (Lila Kedrova) dâhil üç tanesinin sahibi oldu.
Yapım, rottentomatoes’da %86 taze olarak değerlendiriliyor.
783 bin dolar bütçesi olan film, 23,5 milyon dolar gişe hasılatı elde etti.
Ivır Zıvır
Anthony Quinn çekimler sırasında bacağını kırdığı için meşhur sirtaki sahnesini, senaryoya göre oynayamadı. Çünkü senaryodaki dansta birçok zıplama figürü vardı ama oyuncu çok savaş hareket edebiliyordu.
Çekimler öncesinde yönetmen Mihalis Kakogiannis ve Anthony Quinn sık sık anlaşmazlık yaşadılar. Bu yüzden yönetmen, başrol oyuncusunun çok iyi olduğunu düşündü.
Madam Hortense rolünü ilk olarak Simone Signoret oynayacaktı. Çekimler başladığında yönetmen oyuncunun istediklerini yapmadığı için değiştirilmesini istedi. Bunun üzerine Bette Davis önerildi ama o, ısrarla Lila Kedrova’ya istedi.
Roman, Yunan asıllı İngiliz yazarın ağzından anlatılır ve romanda bu anlatıcının adı hiç geçmez. Oysa filmde yazara bir ad verilmiştir: Basil.
Kablolu demiryolunun çöküş sahnesi iki kere çekildi. Çünkü ilk girişim, kameralar için çok hızlıydı.
1968 yılında “Zorba” adıyla filmin bir müzikali yapıldı ve ödüller kazandı. 1982-83’de Anthony Quinn ve Lila Kedrova filmin müzikalinde yer aldılar ve Kedrova, 1984 Tony ödüllerinde En İyi Kadın Müzikal Oyuncusu ödülünün sahibi oldu.
Filmin çekimleri Girit adasında yapıldı.
Film Türkiye’de İki Arkadaş adıyla da gösterildi.
Lila Kedrova özellikle film için İngilizce öğrendi.
Filmin orijinal uzunluğu 180 dakika idi.
Quinn’in meşhur dansı, Girit adasındaki Stavros köyünün plajında çekildi.
Dip Not: 5 Nisan 2012’de yayımlandı, 25 Mart 2015’de güncellendi.
Mikis Theodorakis – Zorba’s Dance
Mikis Theodorakis – Zorba (live, 2001)