TÜR: Belgesel, Dram. SÜRE: 89 Dk. ÜLKE: Kuzey Makedonya. YAPIM YILI: 2019. imdb: 8.0. Tomatometer: %100…
85 yaşındaki yatalak annesi Nazife Muratova ile yaşayan ve uzak bir dağ köyü olan Bekirlija’da vahşi arılardan bal yapıp satarak evi geçindiren 64 yaşındaki Balkan Türkü Hatidze Muratova’nın yaşamının bir kesintiyi beyaz perdeye aktaran Bal Ülkesi, doğal, naif ve hüzünlü bir belgesel filmi.
Doğa ile iç içe olan her insan gibi Hatidze’nin geçimini sağlayan arılara gösterdiği saygıyı, her kovandan çıkan balın bir bölümünü kendilerini beslenmeleri için “yarısı size yarısı bana” diye onlara geri vermesini, doğadaki tüm hayvan ve canlılara sevgiyle yaklaşmasını görünce siz de Hatidze’ye büyük bir saygı duyuyorsunuz.
Yan komşu olarak gelen diğer Türk aileyi ve yaptıklarını görünce de karışık duygular uyanıyor insanda.
Yapımın dilinin Balkan Türkçesi olması da oldukça ilginç geliyor bizlere.
Bir dip not: Bir ay önce Kamile Babaanne, Ürgüp’teki köylerinde yaptıkları arıcılık konusunda bizi şaşırtan bir şeyden bahsetmişti. Filmin ilk sahnelerinden birinde Hatidze’nin de, onun anlattığı gibi, bağırarak/şarkı söyleyerek arıları yanına çağırmasını görünce babaannenin anlattıkları gözlerimizde canlandı.
Konu
Balkan Türkü Hatidze Muratova uzak bir dağ köyünde yaban arılarından aldığı balları satarak geçimini sağlamaktadır. Bir gün yanlarına 5 çocuklu bir Türk ailesi taşınır.
Hakkında
Bal Ülkesi’ni Tamara Kotevska ve Ljubomir Stefanov yazıp yönettiler.
Yapım En İyi Belgesel ve Yabancı Dilde En İyi Film ya da yeni adıyla En iyi Uluslararası Film dallarında Oscar’a aday gösterildi. Ayrıca Sundance’de 3 ödül birden kazandı.
Film 1,141 milyon dolar gişe hasılatı elde etti.
Ivır Zıvır
Film ekibi ne Türkçe konuşabiliyor, ne de anlayabiliyorlardı. Bu yüzden kurgu odasında ilk çevirileri yapmaya başlayınca bazı konuşmaların ne kadar büyük ve önemli olduğunu fark ettiler.
Yönetmenlerden Tamara Kotevska filmi, “filmler ayna gibidir. Bazı insanlar kendilerini Hatidze üzerinden gördüler. Bazıları ise diğer aile” diyerek açıkladı.
İlk başta proje Kuzey Makedonya’nın en büyük ikinci nehri olan Bregalnica’nın çevresinde kısa bir belgesel film yapmaktı. Fakat yönetmenler Hatidze ile karşılaşınca tüm planları değişti ve Bal Ülkesi’ne dönüştü.
Yapım ekibi film için tam üç yıl boyunca çekim yaptılar.
Bal Ülkesi hem En İyi Yabancı Dilde, hem de En İyi Belgesel dallarında Oscar’a aynı anda aday gösterilen ilk film oldu.
İki yönetmen çevre ile ilgili belgeseller izlerken arıcıları keşfettiler. Hatidze’nin köyünde 400 saatten fazla çekim yaptılar ve bazı günler çadırda kaldılar.
Bal Ülkesi Kuzey Kosova’nın başkenti Üsküp’ün 55km güneydoğusunda yer alan Bekirlijia köyünde çekildi.
Yapım, 1995’teki Yağmurdan Önce’den (Pred Dozhdot / Before The Rain) sonraki Oscar ödüllerine aday gösterilen ilk film oldu.
***Filmle İlgili İçerik / Spoiler Uyarısı***
Annesinin ölümünden sonra Hatidze köyden taşındı. Şu anda elektriği ve suyu olan, şehre yakın bir başka köydeki normal bir evde yaşıyor. Hala arılarıyla ilgilenmek için eski köyüne gitmeye devam ediyor.