Yaşar Kemal’in baş yapıtı olarak değerlendirilen ve aynı zamanda yazarın ilk romanı olarak 1955’de yayınlanan ve Çukurova köylüsünün ağalığa karşı mücadelesini anlat İnce Memed, gözlerinizin önünde canlandırabileceğiniz kadar ayrıntılı anlatımı ve güçlü konusuyla oldukça başarılı bir roman.

Konu

Cumhuriyet döneminin ilk yılları. Anadolu halkının geri kalmışlığı, cahil bırakılmışlığı, köy hayatının sefaleti ve ağaların tüm yöreye tamamen hakim olduğu yerlerden biri olarak Çukurova.

5 köyün ağası olan Abdi Ağa’nın zulmüyle köyünü terk etmek zorunda kalan Memed, Ağa’nın yeğeniyle evlendirilmek üzere olan Hatçe’yi kaçırır. Abdi Ağa’yı yaralayan, yeğenini de öldüren Memed eşkıya Deli Durdu’ya katılır.

Ivır Zıvır

Yaşar Kemal dörtlemeyi otuz iki yılda yazdı.

Yaşar Kemal romanı “içinde başkaldırma kurduyla doğmuş” bir insanın, “mecbur adam”ın romanı diye tanımlamıştır.

Romanı, 1984 yılında İngiliz aktör ve yazar Peter Ustinov tarafından Memed My Hawk (Şahinim Memed) adıyla sinemaya uyarlandı. Senaryosunu da yine kendisinin yazdığı filmde yönetmen Ustinov aynı zamanda Abdi Ağa rolünü üstlenmişti. Yunan besteci Manos Hacidakis’in müziklerini yaptığı filmin bir diğer adı da “The Lion and the Hawk” (Aslan ve Şahin)’tur.

1953-1954’te Cumhuriyet gazetesinde tefrika edilmiş; 1955’te Çağlayan Yayınları tarafından iki cilt olarak kitap halinde basılmıştır.

Eser, Varlık dergisinin düzenlediği 1956 yılı Varlık Roman Armağanı ile ödüllendirdi.

İlk olarak 1957’de Bulgarcaya çevrilen romanı 1959’da Nâzım Hikmet Rusçaya çevirdi. İnce Memed, 1961’de Edouard Roditi ve Thilda Kemal tarafından İngilizceye, Güzin Dino tarafından Fransızcaya çevrildi; İngiltere, ABD, Fransa ve İtalya’da yayımlandı. Ertesi yıl Almanca ve İspanyolca çevirileri çıkan İnce Memed, günümüze kadar kırktan fazla dile çevrilmiştir.

Hürriyet Pazar tarafından oluşturulan yüz kişilik jüri tarafından belirlenen “Türk Edebiyatının Gelmiş Geçmiş En İyi 100 Romanı” listesinde bir numara seçilmiştir.