TÜR: Suç, Dram, Gizem. SÜRE: 160 Dk. ÜLKE: Amerika. YAPIM YILI: 1959. imdb: 8,1. rottentomatoes: %100.
Amerikan sinemasının ürettiği en önemli hukuk ve yargılama filmlerinden biri olarak kabul edilen Bir Cinayetin Tahlili, a’dan z’ye tüm ayrıntılarıyla oldukça başarılı bir şekilde işlenmiş nefis bir mahkeme filmi.
Konu
Eski savcı, yeni avukat Paul Biegler (James Stewart), aynı zamanda ev olarak da kullandığı avukatlık bürosunda müşteri kaygısı olmadan günlerini balık avlayıp piyano çalarak geçirmektedir. Bir gün Laura Manion (Lee Remick) adlı şuh bir kadın Biegler’dan, kasten adam öldürme suçundan tutuklu olan kocası Frederick Manion’ın (Ben Gazzara) avukatlığını üstlenmesini ister.
Hakkında
John D. Voelker’ın aynı adlı romanından Wendell Mayes’in senaryosunu yazdığı Bir Cinayetin Tahlili’nin yönetmen koltuğunda Otto Preminger oturuyor.
Yapım, En İyi Film, En İyi Erkek Oyuncu, 2 kere En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu ve En İyi Senaryo dâhil 7 dalda Oscar’a, En iyi Film dâhil 4 dalda Altın Küre ve En iyi Film dâhil 3 dalda BAFTA ödüllerine aday gösterildi.
Film, %100 taze olarak değerlendirildiği rottentomatoes’ın En İyi 100 Film Listesi’nde 61. sırada yer alıyor.
Bir Cinayetin Tahlili 11 milyon dolar gişe hasılatı elde etti.
Ivır Zıvır
James Stewart’ın babası filmden dolayı o kadar çok kırıldı ki yapımı “kirli bir film” olarak değerlendirdi ve lokal bir gazeteye “filme gitmeyin” diye ilan verdi.
Otto Preminger filmde, yargı sisteminde adaletin nasıl manipüle edilebildiğini de göstermeyi amaçladı.
Otto Preminger, Kalabalıkta Bir Yüz (A Face in the Crowd) filminin izledikten sonra “şehvetli kadın” rolü için Lee Remick’te karar kıldı. Hatta rol teklifini yaptığı sırada Remick 8 aylık hamileydi.
Lee Remick’in oynadığı rol ilk olarak Lana Turner’a verildi. Fakat oyuncu kişisel tasarımcısı Jean Louis’in tasarladığı bir geceliğini filmde giymek istediğini söylediğinde yönetmen Otto Preminger karakterin gecelik giymeyeceğini söyleyerek isteğini geri çevirdi. Bunun üzerine oyuncu rolden çekildi. Sonraları Columbia Turner’a rolü geri vermek istese de bu sefer yönetmen karşı çıkıp Lee Remick’e rolü verdi.
Yargıç rolü için ünlü oyuncular Spencer Tracy ve Burl Ives düşünülse de, gerçek hayatta avukatlık yapmış olan Joseph N. Welch’de karar kılındı.
“Tecavüz”, “sperm”, “gebelik önleyici”, “seks”, “külot” gibi o dönem için şoke edici sözcüklerin sıkça kullanıldığı Bir Cinayetin Tahlili, ana akım sinemada cinselliğin bu şekilde açıkça dillendirildiği ilk filmlerden biridir ve “kelimeler”den ötürü büyük tartışmalara neden olmuştur.
Filmin Viyana doğumlu ABD’li yönetmeni Otto Preminger de hukuka pek yabancı değil. Preminger’in babası Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’nda hükümet başsavcısı olarak görev yapmış, kendisi de, tiyatro dünyasına (sonra da sinemaya) adım atmadan çok önce, kardeşiyle birlikte Viyana Üniversitesi’nde hukuk derecesi aldı.
“Anatomy of a Murder”, “Michigan Yüksek Mahkemesi” yargıcı John D. Voelker’ın 1958 yılında Robert Traver takma adıyla yazdığı aynı adlı çok satan romanından senarist Wendell Mayes tarafından uyarlandı. Roman, Voelker’in 1952 yılında henüz bir yargıç değilken savunma avukatlığını üstlendiği bir cinayet davasına dayanmaktadır. Gerçek olaylara dayanan bu hacimli roman Türkiye’de filmin çevrildiği yıl olan 1959’da “Türkiye Yayınları” tarafından “Bir Cinayet Davası” adıyla yayınlandı.
Filmin caz tarzındaki özgün müziğini filmde piyano çalarken gözüktüğü küçük bir de rolü olan Duke Ellington bestelemiş ve kendi orkestrasıyla birlikte seslendirmiştir.
Yapımın Chicago, Illinois’de gösterim yapılmasına izin verilmedi.
Bir Cinayetin Tahlili, James Stewart’a son ve George C. Scott’a ilk Oscar adaylığını getiren film oldu.
Filmin çekimleri 2 ayda yapıldı ve sonrasındaki tüm işlemler bir ayda bitirildi.