Ayrancı’daki organik pazarda dolaşırken, fena halde Lychee’ye benzeyen, daha ufakça ama onunla aynı renge ve dikenli kabuğa sahip bir meyve görüp tezgâha yanaştım. Satıcının önerisi ile bir tane denedikten sonra tadının Lychee ile hiçbir alakasının olmadığını fark ettim. Kırmızı, parlak bordo olanları oldukça tatlı ve lezzetli, sarımsı olanları ise, daha ekşi ve daha az tatlıydı. Satıcı, “bizim oralarda dağ çileği diyorlar” dedi. Benim bildiğim dağ çileği farklı bir şeydi. Sonradan adını, “Koca Yemiş” olarak öğrendim.

Eve gelip birkaç tane yedikten sonra kısa bir araştırma yapınca oldukça şaşırdım. Çünkü Madrid’de Jose’ye, Atletico Madrid’in logosunda yer alan ve aslında Madrid’in simgesi olan, ağaçtan meyve yiyen ayının ne yediğini, sorduğumda bana, “çilek ağacı” demişti. Ben de bunun bir şaka olduğunu düşünüp gülmüştüm. Oysa Jose’nin ve satıcının (dağ değil, ağaç olması gereken) bahsettiği, Koca Yemişti ve hem Türkçede, hem de İngilizcede Çilek Ağacı olarak biliniyordu. Resmen puzzleın eksik parçasını bulduğumu hissettim. 🙂

tr.wikipedia’dan;

Koca yemiş (Arbutus unedo), fundagiller (Ericaceae) familyasından meyveleri yenen bir çalı türü.

2-renkli meyveleri + çiçekleri 5-10 metre boylarında olmasına karşın nadirende olsa 15 metreye ulaşan türlerine rastlanmaktadır. Aynı zamanda Çilek Ağacı adıyla da bilinmektedir. Çin koca yemişine benzeyen meyvelere sahiptir.

Gençken tüylü olan kızılımsı kahverengi dallar üzerindeki yapraklar tüysüz, üst yüzü parlak yeşil, alt yüzü daha açık yeşil, kenarları testere dişli, uçları sivri ve derimsi bir ayaya sahiptir. Çiçekler beyaz renkli, uç kısımları yeşilimsi, salkım durumları halinde toplanmışlardır. Meyveleri küre biçiminde, 1-2 cm çapında, yüzeyi pürtüklü, önceleri yeşilimsi, olgunlukta ateş kırmızısı veya portakal rengindedir. 4-5 tohumlu etli bir meyvesi vardır. Meyveleri etli, ama çekirdekli bulunmaktadır, likör ve çeşitli içeceklerin yapımında da kullanılabilmektedir. Meyveleri toplanmazsa 1 sene boyunca bitki yeni meyveler verene kadar dalında kalabilmektedir. Bu özelliği ile kamkat ağacına benzemektedir.

Türkiye’de Marmara, Ege, Akdeniz ve Karadeniz bölgesindeki makilerle birlikte bulunur.