TÜR: Belgesel, Animasyon, Biyografi. SÜRE: 94 Dk. ÜLKE: İsrail, Almanya, Fransa. YAPIM YILI: 2008. imdb: 8,0. rottentomatoes: %96.
İsrail’in 1982’de Lübnan’ı işgalini ve İsrail yanlısı aşırı sağcı Hristiyan Falanjist milislerin Batı Beyrut’ta Sabra ve Şatilla adındaki Filistin mülteci kamplarını basarak çocuklar dâhil yüzlerce insanı katletmelerini konu alan Beşir’le Vals, kan dondurucu hikâyesi ve antimilitarist bakış açısından yorumlarıyla ilgi çekici bir belgesel animasyon filmi.
Konu
Filmin yönetmeni ve başkarakteri olan Ari Folman, barda asker bir arkadaşı ile sohbet etmektedir. Arkadaşı, her gece aynı rüyanın tekrarını gördüğünü anlatmaktadır. Bunun nedeni ise 1982 yıllarında Lübnan’da İsrail Ordusunda asker iken savaş sırasında istemediği halde yapmak zorunda kaldığı bir olay yüzünden olduğunu söyler. Fakat Ari, savaş sonrası bunalım geçirdiği ve bu bunalımla beraber hafıza kaybı yaşadığı için o anların hiçbirini hatırlamadığını bu konuşma sayesinde fark eder.
Hakkında
Beşir’le Vals’i Ari Folman yazdı ve yönetti.
İlk gösterimi Cannes’da yapılan ve Altın Palmiye için yarışan film, “Yabancı Dilde” kategorisinde Oscar, Altın Küre ve BAFTA’ya aday gösterildi ve Altın Küre ödülünü kazandı. Cesar’da En İyi Yabancı Film ödülünün sahibi oldu.
Oscar ödülünü Son Veda’ya (Okuribito / Departures) kaptırdı.
Beşir’le Vals, rottentomatoes’da %96 taze olarak değerlendiriliyor.
Ivır Zıvır
Filmin Lübnan’ın da aralarında bulunduğu birçok Arap ülkesinde gösterimi yasaklandı. Lübnan’da çok sert eleştiriler aldı. Lübnan’ın önde gelen blog yazarlarının hükümetin yasağına karşı başlattığı isyan hareketi sonucunda, 2009’da 90 kişiye özel bir gösterim yapılmasını sağlamış. Yönetmen bu gösterimden ötürü, “çok şaşırdım ve heyecanlanmıştım. Orada bulunmayı çok isterdim. Bir gün Beyrut’ta filmi bizzat kendim sunmayı çok isterim. Ve eğer bu gerçekleşirse, hayatımın en güzel günü olur” demiş.
Filmin sanat yönetmeni David Polonsky, filmin ağır dozdaki drama atmosferine daha uygun olması adına, sağ elini kullanmasına rağmen, çizimleri sol eliyle yaptı. Böylece çizimlere doğal yoldan “daha çirkin, daha bozuk” bir hava verdi.
Beşir’le Vals adını, Folman’ın komutanı piyade Shmuel Frenkel’in, Beyrut’ta, Lübnanlı politikacı ve komutan Bashir Gemayel’in posteri önünde, elinde silahıyla, Chopin’in Waltz in C-sharp minor’ü eşliğinde dans ettiği sahneden alıyor.
Animasyonun tamamlanması 4 yıl sürdü.
Katliamda sonradan İsrail’in eski başbakanlarından olan Ariel Şaron’un rolü olduğu bilinmektedir. BBC’ye göre İsrail Meclis Araştırma Komisyonu Şaron’u katliamdan dolaylı olarak sorumlu bulmuş, Şaron bunun üzerine Savunma Bakanlığı görevinden istifa etmiştir.
Beşir’le Vals, Yabancı Dilde En İyi Film ödülüne aday olan ilk animasyon filmi.
Yapım, rottentomatoes’un en iyi 100 belgesel listesinde yer alıyor.
Dip Not: 21 Ağustos 2011’de yayımlandı, 18 Şubat 2015’de güncellendi.
Chopin Valse Op 64. No 2. Waltz in c sharp minor